ویژگی های کودکان مبتلا به اختلال یادگیری

معمولاً (البته همیشه هم اینطور نیست) در سال‌های پیش از دبستان، به لحاظ زبان، توجه یا مهارت های حرکتی کودک، تأخیرهایی مشاهده می‌شود. منظور از تأخیر این است که نسبت به سایر کودکان دیرتر به این توانمندی ها می‌رسند. این تأخیرها که قبل از اختلال یادگیری بروز می‌کنند، ممکن است تداوم داشته باشند و همراه با اختلالات یادگیری خاص نیز وجود داشته باشند. در اوایل کودکی و قبل از شروع مدرسه، مواردی از جمله تأخیرها یا نقص‌هایی در زبان، مشکلاتی در شمارش و همچنین تشخیص کلمات هم‌قافیه (کلمات هم‌قافیه مثل: فردا-دریا-صحرا-دعوا) گزارش می‌شود. علاوه بر آن در دوره سنی پیش از دبستان، در بسیاری از این کودکان، مشکلاتی در مهارت‌های حرکتی ظریف مشاهده می‌شود. منظور از مهارت‌های حرکتی ظریف، آن دسته از مهارت‌های حرکتی است که با استفاده از ماهیچه‌های کوچک مانند انگشتان دست، انجام می‌شوند. به عنوان مثال: نخ کردن مهره‌ها، مداد را به گونه‌ای صحیح در دست گرفتن و نوشتن یا ترسیم کردن با استفاده از آن، بستن بند کفش، باز و بسته کردن دکمه‌ها و … .   

اختلال یادگیری در کودکان پیش دبستانی

این کودکان در سنین پیش از دبستان، ممکن است از گفتار بچه‌گانه و کلماتی که به صورت اشتباه تلفظ می‌شوند استفاده نمایند، در یادآوری اسامیِ حروف الفبا، اعداد یا روزهای هفته دچار مشکل باشند. این امکان وجود دارد که کودکان کودکستانی مبتلا به این اختلال در یادگیری شمردن، تشخیص حروف الفبای به کار رفته در نام‌شان و همچنین به طور کلی در تشخیص حروف الفبا و نوشتن آنها، نوشتن نام خود، تقسیم کردن کلمات گفتاری به قسمت‌های تشکیل دهنده آنها (مانند “گاوچران” به “گاو و “چران”)، تشخیص کلمات هم‌قافیه (مانند چیز، میز، تیز) دچار مشکل باشند.    

در افراد مبتلا به اختلال یادگیری، نیمرخ توانایی‌ ها نامنظم است؛ منظور از نیمرخ نامنظم توانایی‌ ها این است که این افراد در برخی جنبه‌ها توانایی بالایی دارند و در برخی دیگر از جنبه‌ها، ضعیف عمل می‌کنند. به عنوان مثال در طراحی، نقاشی و توانایی‌های دیداری – فضایی، توانایی بالا دارند، ولی در روان خواندن کلمات، درک آنچه می‌ خوانند یا در نوشتن، ضعیف عمل می‌ کنند.

اختلال یادگیری در کودکان دبستانی

کودکان دبستانی  مبتلا به اختلال یادگیری معمولاً در یادگیری تطابق حرف – صدا دچار مشکل هستند. یادگیری تطابق حرف – صدا به این معنا است که هر حرف چه صدایی می‌دهد (به عنوان مثال حرف ب صدای ب می‌دهد) و همچنین درک این موضوع که کدام شکل از حروف زبان نوشتاری، متناظر با صدایی است که  در زبان گفتاری می‌شنود.

برای این کودکان، خواندنِ متن با صدای بلند با زحمت، نادرست و کُند صورت می‌گیرد. در نوشتن کلمات با املای صحیح دچار مشکل هستند؛ زیرا در نوشتن حروفِ یک کلمه با ترتیب درست مشکل دارند و همچنین با توجه به این مسئله که در زبان فارسی حروفی داریم که اشکال متفاوت و صدای مشابه دارند (مانند “س، ص، ث” “ز، ذ، ض، ظ” و …)، در انتخاب حروف صحیح هنگام نوشتن کلمات دچار مشکل می‌شوند. علاوه بر این، این کودکان در نوشتن و خواندن کلمات دارای حروف استثناء مانند “خوا” و “و” دچار مشکل می‌شوند.

این کودکان ممکن است در یادآوری تاریخ‌ ها، اسامی، شماره تلفن‌ ها و انجام به موقع تکالیف دچار مشکل باشند. بسیاری از کودکان با مشکل خواندن به جای خواندنِ کلمات، آنها را حدس می‌زنند. آنها با دیدن اولین بخش یک کلمه، بقیه آن را حدس می‌ زنند و به همین دلیل بسیاری از کلماتِ ساده را نیز اشتباه می‌خوانند.

کودکان با مشکل در درک کردن مفهوم آنچه می‌خوانند، دو گروه هستند. یک گروه از آنها، کودکانی هستند که به دلیل مشکل در روان خواندن کلمات و متن، قادر به درک کردن آنچه می‌خوانند، نیستند. برای این کودکان خواندن کلمات به گونه‌ای صحیح، آنقدر کار دشوار و پرزحمتی است که تمام توجه و تمرکزِ خود را برای رمزگشایی یا خواندن کلمات، اختصاص می‌دهند و از درک معنای آنچه می‌خوانند، باز می‌مانند. دسته دوم کودکانی هستند که علی‌رغم صحیح و روان خواندن کلمات و متن، در درک آنچه می‌خوانند، دچار مشکل هستند؛ که در واقع درمان این دسته از کودکان با مشکلات بیشتری همراه خواهد بود.

برخی از کودکان در فهم عدد دچار مشکل هستند. آنها در درک کردن بزرگی اعداد شفاهی یا کتبی مشکل دارند. این کودکان ممکن است در یادآوریِ روش محاسبه هنگام جمع کردن، تفریق کردن و … ضعف نشان دهند.

درصد شیوع اختلال یادگیری در کودکان و بزرگسالان چگونه است؟

شیوع این اختلال در سنین دبستان ۵ تا ۱۵ درصد می‌باشد و به نظر می‌رسد شیوع آن در بزرگسالی حدود ۴ درصد باشد. بسیاری از پژوهش های صورت گرفته نشان داده است که نسبت پسران مبتلا به اختلال یادگیری بیشتر از دختران است. این تفاوت جنسیتی ممکن است چند علت بستگی داشته باشد، از جمله این علل میتوان به:

1. تعداد پسرانی که مسئولین آموزش و پرورش به متخصصان بهداشت روانی ارجاع می دهند بیشتر از دختران است، که این میتواند به این علت باشد که پسران بیش از دختران در کلاس رفتارهای بی انضباطی نشان میدهند و نظم کلاس را بر هم میزنند.
2. دختران بیش از پسران از کتاب خواندن لذت می برند و تقریباً دو برابر آن ها کتاب می خوانند و این امر میتواند موجب شود که نقص های خواندن را تا حدی جبران نمایند.
3. استراتژیهای مقابلهای برای کنار آمدن با مشکالت خواندن در دختران بیشتر از پسران است. به عبارت دیگر، دختران برای مقابله با مشکالت خواندن، از راهکارهای بیشتر و کارآمدتری استفاده میکنند.

اگر شما هم این ویژگی ها را در فرزند خود دیده اید، در قسمت نظرات از تجارب خود برای ما تعریف کنید تا با هم به گفتگو بپردازیم