علل و علائم افسردگی از منظر روانکاوی
آیا می‌دانید که اختلال افسردگی لقب سرماخوردگی روانپزشکی را به خود اختصاص داده است؟ دلیل آن چیزی جز شیوع بالای این اختلال نیست. طبق آخرین مطالعات در این حوزه، افسردگی ۱۲۱ میلیون نفر در جهان را درگیر کرده است.
به یاد داشته باشید هر افت خلقی یا احساس غمی افسردگی نیست. افسردگی علائم و نشانه‌های مشخصی دارد که باید به‌درستی بررسی و تشخیص داده شود. بنابراین، در این مطلب تلاش کرده‌ایم تا حد امکان جزئیات علائم افسردگی را بررسی کنیم تا در صورت مشاهده، هرچه سریع‌تر به یک روانشناس متخصص مراجعه کنید.
خبر امیدوار‌کننده‌ای که در رابطه با افسردگی وجود دارد این است که افسردگی در ۷۰ تا ۸۰ درصد موارد بهبود پیدا می‌کند و برای پیشگیری از آن نیز راه‌هایی وجود دارد. سلامت روان مهم‌ترین مسئله‌ای است که همواره باید به آن توجه کنید، به همین دلیل پیشنهاد می‌کنیم در ادامه همراه ما باشید.
اختلال افسردگی چیست؟
افسردگی آسیبی جدی و شایع روان‌شناختی است که بر نحوه تفکر، احساس و عمل فرد افسرده تأثیر منفی می‌گذارد و حتی ممکن است در انواع شدیدتر، آنها را به‌طور کامل مختل کند. افسردگی باعث احساس غم و اندوه فراوانی می‌شود.
سازمان بهداشت جهانی (WHO) افسردگی را این‌گونه تعریف می‌کند: احساس غم ثابت و پایدار، از دست دادن تمایل به انجام کارهایی که به‌صورت معمول از آنها لذت می‌بریم و همچنین از دست دادن انگیزه برای انجام امور روزمره که دست‌کم برای دو هفته فرد را درگیر کرده باشد.
افسردگی منجر به انواع مشکلات عاطفی و جسمانی می‌شود و می‌تواند توانایی‌های شخص افسرده را در ابعاد گوناگون تحت تأثیر قرار دهد. افراد افسردگی را به شیوه‌های مختلفی تجربه می‌کنند که در سه دسته خفیف، متوسط و شدید طبقه‌بندی می‌شود.
در مجموع اختلال افسردگی یک بیماری روانی است که جنبه‌های اجتماعی، روانی و زیستی دارد، این اختلال دارای نشانه‌ها و درمان‌های مختلفی است که ممکن است فرد را به مدت طولانی درگیر کند. علائم افسردگی ممکن است وخیم‌تر شود و یا حتی پس از بهبود مجدداً برگردد. در ادامه دیگر جنبه‌های افسردگی را مورد بررسی قرار می‌دهیم.
ریشه افسردگی چیست و چرا افسرده می‌شویم؟
بر اساس مطالعاتی که بر روی علل افسردگی انجام شده، عدم تعادل شیمیایی در مغز یکی از عوامل اساسی است. اما این تبیین هرگز به‌تنهایی قادر نیست که نشان دهد این بیماری چقدر پیچیده است. تحقیقات نشان می‌دهد که علت افسردگی صرفاً نمیتواند ناشی از زیاد یا کم شدن مقدار یک ماده شیمیایی در مغز باشد . عوامل متعددی در ایجاد افسردگی نقش دارند.
علت‌های زیادی را می‌توان برای ایجاد افسردگی در نظر گرفت مثل تنظیم خلق معیوب توسط مغز و اتفاقات ناگوار زندگی که باعث ایجاد استرس و اضطراب بیش از حد شده باشد. یکی دیگر از علت‌های بروز افسردگی می‌تواند ژنتیکی باشد، مثلاً اگر کسی در خانواده به افسردگی دچار شده باشد، مانند پدر و مادر یا خواهر این احتمال وجود دارد که افسردگی در دیگر اعضای خانواده هم ظهور کند.
با این حال، هیچ‌کدام از تبیین‌ها به تنهایی کافی نیست. بنابراین ما در ادامه نگاهی به یکی از جامع‌ترین تبیین‌ها از افسردگی خواهیم داشت.
بررسی علل افسردگی در دیدگاه روانکاوی
روانکاوی یکی از مکاتب پرنفوذ در روان‌شناسی است که سابقه‌ای طولانی در تبیین و درمان افسردگی دارد. رویکردها و نظریه‌های متعددی ذیل عنوان روانکاوی قرار گرفته و به موضوعات گسترده‌ای می‌پردازند. با این حال، یکی از مواردی که بیش از همه مورد تأکید روانکاوان است، روابط اولیه و تجارب کودکی است. آنها معتقدند که تأثیر روابط ابتدایی می‌توانند بسیار جدی باشند و با فرد در تمام طول عمرش باقی بماند.
با این تأکید، بسیاری از اختلالات روانی محصول تجارب نامناسب و تعارضات آزاردهنده‌ای است که ریشه آنها به کودکی و اوایل رشد برمی‌گردد. اگر کودک در معرض روابط، افراد و اتفاقات ناراحت‌کننده‌ای قرار بگیرد، سلامت روان او در آینده تهدید خواهد شد که یکی از مهم‌ترین این تهدیدات، افسردگی است.
از منظر برخی از رویکردهای روانکاوی، افرادی که در کودکی روابط ایمن و مناسبی را با اطرافیان و به‌ویژه والدین خود تجربه نمی‌کنند و یا دچار یک فقدان اساسی می‌شوند، بیشتر از سایرین در معرض خطر ابتلا به افسردگی در بزرگسالی هستند.
همچنین در رویکرد روانکاوی بر این مفهوم تأکید می‌شود که افسردگی ممکن است نشان‌دهنده خشمی باشد که به درون خود فرد گرایش پیدا کرده است. روانکاوان دریافته‌اند که بیماران افسرده در مواجهه با موقعیت‌هایی که در آن مورد بدرفتاری قرار گرفته یا آسیب دیده‌اند، خشم مورد انتظار را بروز نمی‌دهند و واکنش‌های منفعلانه دارند.
این افراد قادر نیستند که خشم را احساس کرده و بروز دهند، در عوض، به جای عوامل بیرونی، آن را به سمت خود هدایت می‌کنند که منجر به بروز حالات افسردگی می‌شود. به همین دلیل بسیاری از روانکاوان اهمیت بررسی احساسات توأم با خشم و پرخاشگری و همچنین درگیری‌های درونی بیماران افسرده را مهم دانسته‌اند.
چه زمانی نیاز به دریافت کمک حرفه‌ای توسط روانشناس دارید؟
سه مورد مهمی که باید در رابطه با افسردگی بدانید این هست که افسردگی شایع، دردناک ولی قابل درمان است. تجارب افسردگی مثل غم و اندوهی که به دنبال ناامیدی به وجود می‌آید، یا مثل سوگواری برای یک عزیز از دست رفته بخشی از زندگی همه ماست.
این احساس‌ها زمانی که پایدار و مداوم می‌شوند می‌توانند روی عملکرد روزانه افراد و احساسشان نسبت به زندگی تأثیر بگذارد و احساس‌هایی مثل احساس ناامیدی، درماندگی و گناه را در فرد به‌صورت غالب در بیاورد. زمانی که حس کردید تعداد زیادی از علائم افسردگی را بیشتر از دو هفته است که در خود احساس می‌کنید، بهتر است به روانشناس مراجعه کنید. فراموش نکنید که رویکردهای روانکاوی برای درمان افسردگی بسیار مهم و حیاتی هستند.
راه‌های تشخیص افسردگی چیست؟
اگر بعضی علائم افسردگی را بیش از دو هفته است که تجربه می‌کنید، بهتر است که در مورد علائم خود با روانشناس صحبت کنید. افرادی که علائم افسردگی دارند و مدتی است احساس می‌کنند که خلق پایین آنها روی کار و روابطشان تأثیر می‌گذارد باید حتماً به فردی متخصص مراجعه کنند، مخصوصاً افرادی که افکار خودکشی و خودآزاری دارند. توصیف علائم و احساسات به متخصص کمک می‌کند که در وهله اول تشخیص دهد آیا فرد اصلاً به افسردگی دچار شده است یا نه و در وهله‌ی دوم اگر دچار شده بود تشخیص دهد که میزان افسردگی چقدر شدید است.
توجه داشته باشید که تمامی صحبت‌های فرد با متخصص محرمانه خواهد بود و این قانون تنها در زمانی شکسته می‌شود که خطر آسیب رساندن به خود و یا دیگران وجود داشته باشد.
آسان‌ترین راه‌های پیشگیری از افسردگی چیست؟
همان‌طور که گفتیم افسردگی یکی از شایع‌ترین اختلالات روانی است و ممکن است هرکسی را مبتلا کند، به همین دلیل در این قسمت می‌خواهیم به برخی از آسان‌ترین راه‌های جلوگیری از افسردگی اشاره کنیم.
- مرتب ورزش کنید
- به اندازه کافی بخوابید
- از مواد غذایی سالم و ارگانیک تغذیه کنید
- از خوردن الکل و مواد مخدر اجتناب کنید
- نسبت به سلامت روانی و جسمانی خود حساس باشید
- کارهایی که برای شما لذت‌بخش است را انجام بدهید
- استرس خود را مدیریت کنید
کلام آخر راجع به افسردگی
همان‌طور که گفته شد افسردگی یک وضعیت شایع و جدی است که در مواردی می‌تواند تهدیدکننده زندگی فرد باشد. بررسی نشانه‌ها و علائم شایع افسردگی نشان می‌دهد که هر افت خلقی‌ای را نمی‌توان به عنوان افسردگی در نظر گرفت. افسردگی تحت تأثیر عوامل مختلف و پیچیده‌ای ایجاد می‌شود.
به یاد داشته باشید که نشانه‌های افسردگی قابل درمان هستند و بین ۷۰ تا ۸۰ درصد موارد بهبودی کامل حاصل می‌شود. اگر علائم افسردگی را در خود و اطرافیانتان مشاهده می‌کنید و این علائم بیش از دو هفته است که وجود دارد، توصیه می‌کنیم که حتماً به روانشناس مراجعه کنید.
فراموش نکنید که افراد افسرده ممکن است به خودکشی فکر کنند، اگر کسی اشاره به خودکشی کرد یا با درمانگر وی تماس بگیرید یا به او کمک کنید که به دنبال مراقبت‌های فوری تخصصی باشد.