با مشکلات املا دانش آموزان مبتلا به ناتوانی یادگیری چگونه برخورد کنیم؟

در بسیاری از افراد با ناتوانی خواندن، مشکلات املاء نیز مشاهده می شود، حتی گاهی پس از آنکه وضعیت خواندن فرد ارتقاء یافت، مشکلات املاء همچنان وجود دارد و پرداختن به این مشکلات ضرورت دارد. افراد با مشکلات خواندن در زمینه رمزگشایی کلمه مشکل دارند، همچنین آگاهی واجی ضعیف یا دانش ضعیف در زمینه ارتباط حرف – صدا، از جمله مشکلات اساسی افراد با ناتوانی خواندن است که این دسته از نقایص در ایجاد مشکلات خواندن نیز نقش مهمی ایفا می کنند. توانایی صحیح نوشتن کلمات و جملات، تا حد زیادی وابسته به توانایی فرد در زمینه خواندن است (خواندن مستقل) و هر چه بیشتر در معرض متون خواندنی قرار گیرد، توانمندی او در خصوص املاء نیز ارتقاء می یابد. افراد مشتاق و علاقمند به خواندن به واسطه مطالعه بیشتر، کلمات بیشتری را در متون چاپی می بینند و فرصت های بیشتری را برای یادگیری املای کلمات خاص دارند. بنابراین از آن جایی که افراد با ناتوانی خواندن به ندرت به مطالعه علاقمند هستند، لذا این مواجهه کمتر با کلمات چاپی، بر توانایی املای آنها تأثیر منفی می گذارد. 

باید بدانید: اختلال یادگیری چیست؟

پیشنهاداتی برای آموزش املاء به دانش آموزان با ناتوانی یادگیری

• ارائه آموزش واجی نظام مند که در آن بر ارتقاء آگاهی واج شناختی تأکید می شود. گرچه این نوع آموزش به تنهایی کفایت نمی کند، ولی آگاهی و دانش واجی از پایه های ضروری برای یادگیری املا می باشند. 
• آموزش کلمات بی قاعده ای (مثل خواهر، خویش و …) که رایج هستند و در متون تکرار زیادی دارند، باید در همان مراحل آغازین آموزش مورد توجه قرار گیرد و به عنوان یکی از بخش های یک برنامه جامع آموزشی در نظر گرفته می شود. شیوه های چند حسی شامل ردیابی و خواندن کلمه می تواند برای معرفی کلمات بی قاعده یا استثناء مفید واقع شود. 
• آموزش قواعدی که در زمینه املا وجود دارد، می تواند یادگیری را تسهیل نماید. به عنوان مثال آموزش “می کاری”: “می” در ابتدای کلماتی که بر انجام کاری یا حالتی یا اتفاقی دلالت می کنند، باید به شکل جدا نوشته شود (مثال: می آورد، می رود). مثال دیگر در مورد کلماتی است که حرف آخر آنها “ه یا ﻪ” باشد که اگر بخواهیم به آنها “گی” یا “گان” اضافه نماییم، “ه یا ﻪ” حذف می شود (مثال: تشنگی، ستارگان). در این خصوص قواعد متعددی وجود دارد که لازم است در برنامه جامع برای آموزش املا گنجانده شود. 
• کلماتی که برای هر پایه تحصیلی ارزش املایی بالایی دارند و یادگیری املای آنها ضرورت دارد، باید شناسایی شده و آموزش داده شود. زیرا یادگیری املای بسیاری از کلمات صرفا با استفاده از قواعد یا دانش واجی امکان پذیر نیست و در آموزش املاء در هر پایه تحصیلی، یادگیری ساختار واژه های مهم ضروری می باشد.
• در فرایند آموزش املا به جای استفاده از فعالیت های شفاهی، باید بر فعالیت هایی تأکید شود که به صورت نوشتاری یا ساخت کلمه با استفاده از کارت حروف انجام می شوند. فعالیت های شفاهی نمی توانند به اندازه تکالیف و فعالیت هایی که مستلزم نگاه کردن دقیق به واژه چاپی هستند، مؤثر باشند. 
• دانش آموزان به استفاده از دانش مربوط به ریشه کلمات و ارتباط های میان کلمات تشویق می شوند تا از این طریق بتوانند کلمات جدید را بنویسند. حتی زمانی که دانش آموزان این نوع دانش را دارا هستند، همیشه به صورت خودجوش از آن استفاده نمی کنند. اشاره به ارتباطات میان کلمات و نشان دادن اینکه چطور دانش در خصوص نحوه نوشتن یک کلمه می تواند نوشتن کلمات مرتبط با آن را تسهیل نماید، بسیار مفید واقع می شود (حفظ، حافظ).
• تشویق دانش آموزان به خواندن مستقل برای افزایش مواجهه آنها با کلمات چاپی، ضرورت دارد. هر چند خواندن مستقل نمی تواند جایگزین آموزش مستقیم املاء شود، ولی به دلایل گوناگون به ارتقاء توانمندی املانویسی کمک شایانی می کند و بسیار ضروری است.    
   

در صورتی که فرزندتان به ناتوانی یادگیری دچار است و در املا ضعف دارد، مدرسه به تنهایی برایش کافی نیست. شما باید زمان و انرژی بیشتری برای بهبود اوضاع فرزدندتان اختصاص دهید. برای دریافت نتیجه مطلوب، لازم است که به صورت هفتگی و مستمر از یک روانشناس کودک متخصص در زمینه اختلالات یادگیری کمک بگیرید. روانشناس مشکلات یادگیری زیربنایی که منجر به اختلال یادگیری در کودک شما شده است را شناسایی کرده و با توجه به ضعف های تشخیص داده شده، برای بهبود آن ها تکالیف مربوطه را طراحی می کند.

همین حالا از طریق صفحه رزرو وقت مشکل خود را از طریق تلگرام یا اینستاگرام با من مطرح کنید.